Το Σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Συνεδρίων του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής (ΙΤΕ/ΙΕΧΜΗ), οδός Σταδίου - Πλατάνι Πάτρας, την Τετάρτη 12 Φεβρουαρίου 2025 (ώρα 12.00).

Ομιλητής: Νίκος Ανδρίτσος, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Το σεμινάριο θα διεξαχθεί στα ελληνικά.

Περίληψη:

Η γεωθερμική ενέργεια είναι μία σχετικά ήπια, εναλλακτική μορφή ενέργειας, η οποία με τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα μπορεί να καλύψει σημαντικό μέρος των αναγκών μας σε ενέργεια. Οι χρήσεις και οι εφαρμογές της γεωθερμικής ενέργειας, η οποία απαντά σε αρκετές περιοχές της γης, ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό και περιλαμβάνουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τις αγροτικές διεργασίες, τη θέρμανση χώρων, τη δημιουργία ψύξης κτλ. Αν και το δυναμικό της γεωθερμικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο (αλλά και στην Ελλάδα) είναι σημαντικό, υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί στο να αξιοποιηθεί αποτελεσματικά αυτό το δυναμικό. Αυτοί οι περιορισμοί μπορεί να είναι τεχνικής φύσεως (διάβρωση, δημιουργία επικαθίσεων), περιβαλλοντικής φύσεως (εκπομπές τοξικών αερίων, δημιουργία μικροσεισμικότητας) και οικονομικής φύσεως.

Σήμερα, γεωθερμική ηλεκτρική ενέργεια παράγεται σε 31 χώρες στον κόσμο με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 16,2 GWe (περίπου 0,17% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος). Αν και η χώρα μας διαθέτει πιθανό δυναμικό υψηλής ενθαλπίας μεγαλύτερο από 300 MWe, δεν υπάρχει σήμερα παραγωγή γεωθερμικής ηλεκτρικής ενέργειας, με τις πρώτες προσπάθειες να λήγουν άδοξα στη δεκαετία του 1980 με την οριστική διακοπή της λειτουργίας της πιλοτικής μονάδας 2 ΜWe στη Μήλο. Η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς για άμεσες χρήσεις της γεωθερμίας ανέρχεται σήμερα στα 173 GWt, με κυρίαρχη συμμετοχή αυτή των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας. Η αντίστοιχη ισχύς στην χώρα μας ανέρχεται μόλις στα 260 MWt.

Η αντιμετώπιση αρκετών από τα προβλήματα που αναφέρθηκαν προηγουμένως είναι σήμερα ικανοποιητική. Νέα υλικά, χρήση πολυμερικών υλικών, χρήση αντιδιαβρωτικών ή/και αντικαθαλατωτικών προσθέτων και ο καλύτερος σχεδιασμός της μονάδας (π.χ. κλειστό κύκλωμα λειτουργίας και επανέγχυση ρευστών, λειτουργία σε υψηλή πίεση κτλ.) έχουν μειώσει σημαντικά τα προβλήματα της διάβρωσης και των επικαθίσεων. Μία όμως από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της γεωθερμίας ακόμη και σήμερα είναι το υψηλό αρχικό κόστος που σχετίζεται με την έρευνα των γεωθερμικών πεδίων και τις γεωτρήσεις.

Μια σημαντική προοπτική για περαιτέρω διείσδυση της γεωθερμικής ενέργειας αποτελούν τα λεγόμενα Βελτιωμένα Γεωθερμικά Συστήματα (Enhanced or Engineered Geothermal Systems, EGS), τα οποία στοχεύουν στη χρήση της θερμότητας της γης σε περιοχές που δεν υπάρχει διαθέσιμος γεωθερμικός ατμός ή νερό, ή οι ποσότητές τους είναι ανεπαρκείς και, επίσης, η διαπερατότητα των πετρωμάτων είναι σχετικά μικρή. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (International Energy Agency) θεωρεί ότι είναι εφικτή η αύξηση της παραγωγής γεωθερμικής ηλεκτρικής ισχύος από τα σημερινά επίπεδα στα 140-160 GWe μέχρι το 2050.

Σύντομο βιογραφικό:

O Νίκος Ανδρίτσος είναι Ομότιμος καθηγητής στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1956 και σπούδασε Χημικός Μηχανικός στην Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ, από όπου αποφοίτησε το 1979. Έλαβε το δίπλωμα Μ.Sc. το 1981 από το University of Manchester – UMIST και το διδακτορικό δίπλωμα από το University of Illinois το 1985. Στο τελευταίο Πανεπιστήμιο εργάστηκε και ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης για τρεις μήνες το καλοκαίρι του 1987. Από τον Ιανουάριο του 1987 και μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας το 2003 εργάστηκε ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Τεχνικής Χημικών Διεργασιών (ΙΤΧΗΔ/ΕΚΕΤΑ). Έχει επίσης διατελέσει (1995-2002) Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Επιμόρφωσης του Τεχνολογικού Πάρκου Θεσσαλονίκης.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη και τον σχεδιασμό ή τροποποίηση φυσικοχημικών διεργασιών (σε θέματα πολυφασικών ροών, εναλλακτών θερμότητας, τεχνολογίας μεμβρανών, μηχανισμών και ελέγχου του σχηματισμού επικαθίσεων σε διάφορες διεργασίες, ξήρανσης αγροτικών προϊόντων κ.ά.) με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και νερού στη βιομηχανία και την αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας με έμφαση στη γεωθερμική ενέργεια. Είναι συν-συγγραφέας ενός βιβλίου για τη Γεωθερμική Ενέργεια στα Ελληνικά και ενός στα Αγγλικά και έχει κάνει τη μετάφραση και την επιμέλεια του βιβλίου των R.S. Brodkey and H.C. Hersey «Transport Phenomena – A Unified Approach».

Έχει διδάξει πληθώρα μαθήματων στο προπτυχιακό και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο τμήμα του και από το 1999 συμμετέχει ως εισηγητής στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Α.Π.Θ. με τίτλο «Προστασία, Συντήρηση και Αποκατάσταση Μνημείων Πολιτισμού».