Στη Δρ. Μαρία Χαρίση, συνεργαζόμενη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας Ουάσινγκτον των ΗΠΑ, απονεμήθηκε το Ελληνικό Βραβείο 2024 L'ORÉAL-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη, στον κλάδο των Φυσικών Επιστημών.

Τα Ελληνικά Βραβεία L'ORÉAL-UNESCO (https://www.womeninscience.gr) αποτελούν άξονα του διεθνούς προγράμματος "L'ORÉAL-UNESCO για τις Γυναίκες στην Επιστήμη" το οποίο τιμά τη συνεισφορά διακεκριμένων Γυναικών Επιστημόνων για τη συνέχιση της ερευνητικής τους δραστηριότητας.

Το πρόγραμμα L'ORÉAL-UNESCO Για τις Γυναίκες στην Επιστήμη είναι το μοναδικό στον κόσμο για γυναίκες, αποτελεί ορόσημο της διεθνούς επιστημονικής αριστείας, μια ανεκτίμητη πηγή κινήτρων, υποστήριξης και έμπνευσης για τις γυναίκες στον Επιστημονικό κλάδο. Από το 1998 μέχρι σήμερα έχουν βραβευτεί παγκοσμίως γυναίκες από περισσότερες από 100 χώρες, των οποίων η υποδειγματική σταδιοδρομία δημιούργησε νέες και, ορισμένες φορές, επαναστατικές ανακαλύψεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων.

Τα Ελληνικά Βραβεία L'ORÉAL-UNESCO που θεσμοθετήθηκαν στην Ελλάδα το 2006 χορηγούνται σε 3 Ελληνίδες Επιστήμονες, ηλικίας μέχρι 40 ετών, κατόχων διδακτορικού διπλώματος, οι οποίες ασχολούνται με την Επιστημονική Έρευνα στον τομέα των Βιοεπιστημών ή των Φυσικών Επιστημών και δραστηριοποιούνται σε Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Ιδρύματα της Ελλάδας. Τα Βραβεία συνοδεύονται με χρηματικό ποσό αξίας 10.000 ευρώ το καθένα. Μέχρι και σήμερα έχουν βραβευτεί 38 Ελληνίδες μεταξύ των οποίων 3 έχουν τις ερευνητικές τους ομάδες στο ΙΤΕ.

Η Μαρία Χαρίση, στην οποία απονεμήθηκε το ένα από τα 3 φετινά βραβεία, σπούδασε Φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έλαβε το Διδακτορικό της Δίπλωμα στην Αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ. Με σταθμούς στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, και το Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ των ΗΠΑ ήρθε στο ΙΤΕ το 2024 έχοντας λάβει το ιδιαίτερα ανταγωνιστικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας ERC Starting Grant. Έχει ήδη δημοσιεύσει 40 εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές και υπάρχουν περισσότερες από 4.000 αναφορές από άλλους επιστήμονες στο έργο της.

«Eίναι μεγάλη τιμή και χαρά αυτή η διάκριση. Ευχαριστώ πολύ την L’Oréal για την αναγνώριση των κόπων μου. Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τη συνάδελφό μου στον Ινστιτούτο Αστροφυσικής, την κυρία Παυλίδου, που με παρότρυνε να διεκδικήσω αυτό το βραβείο.», ανέφερε η κα Χαρίση.

Χάρη στη χρηματοδότηση από το ERC ύψους 1,7 εκατομμυρίων ευρώ, η κ. Χαρίση έχει ξεκινήσει να δημιουργεί μια ερευνητική ομάδα στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής με στόχο την ανίχνευση, για πρώτη φορά, διπλών συστημάτων υπερμεγεθών μελανών οπών, οι οποίες εκπέμπουν βαρυτικά κύματα. Τα διπλά συστήματα υπερμεγεθών μελανών οπών θεωρείται ότι σχηματίζονται συχνά στο Σύμπαν όταν γαλαξίες συγκρούονται, καθώς κάθε γαλαξίας μεγάλης μάζας έχει μια υπερμεγέθη μελανή οπή στο κέντρο του, με μάζα από μερικά εκατομμύρια μέχρι μερικά δισεκατομμύρια φορές από αυτήν του Ήλιου. Παρόλ’ αυτά, έπειτα από δεκαετίες ερευνών, αυτά τα συστήματα δεν μπορούν να εντοπιστούν από τους επιστήμονες. Η μέθοδος που θα εφαρμόσει η ομάδα της κ. Χαρίση στηρίζεται στον συνδυασμό της ανάλυσης παρατηρήσεων βαρυτικών κυμάτων τα οποία εντοπίζονται καθώς αυτά επηρεάζουν τα ραδιοφωνικά κύματα που στέλνουν προς τη Γη περιστρεφόμενοι αστέρες νετρονίων, οι γνωστοί πάλσαρς, με αυτόν της μεταβολής της φωτεινότητας απομακρυσμένων κβάζαρ, που πιθανόν να έχουν στο κέντρο τους μελανές οπές.

Το επιστημονικό πρόβλημα είναι ιδιαίτερα απαιτητικό και οι τεχνικές που αναπτύσσει η ομάδα της κ. Χαρίση στηρίζονται σε καινοτόμες μεθόδους ανάλυσης σήματος. Όπως αναφέρει η κ. Χαρίση το Ινστιτούτο Αστροφυσικής του ΙΤΕ είναι το ιδανικό μέρος για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος.