Η κοινοπραξία του έργου EUCAIM και η Ευρωπαϊκή ‘Ενωση με ενθουσιασμό ανακοίνωσαν στις 23 Γενάρη την επίσημη έναρξη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Υποδομής για Απεικονιστικά δεδομένα Καρκίνου (European Federation for Cancer Images - EUCAIM), ενός πρωτοποριακού έργου υποδομής που στοχεύει στην ενίσχυση της χρήσης απεικονιστικών μεθόδων σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη, με απώτερο στόχο την ιατρική ακριβείας για τους καρκινοπαθείς και τους πολίτες της Ευρώπης.

Είναι η πρώτη στο είδος της ευρωπαϊκή υποδομή απεικονιστικών δεδομένων καρκίνου που έχει στόχο να δώσει εύκολη πρόσβαση σε κλινικούς, ιατρούς και ερευνητές με σκοπό την ανάπτυξη εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI) που θα υποστηρίξουν την ακριβέστερη και ταχύτερη λήψη κλινικών αποφάσεων, διαγνώσεων, με σκοπό τον καθορισμό της καταλληλότερης θεραπείας για καρκινοπαθείς. Το EUCAIM θα αντιμετωπίσει τον κατακερματισμό δεδομένων που υπάρχει στα υφιστάμενα αποθετήρια απεικονιστικών και κλινικών δεδομένων καρκίνου και θα αναπτύξει ένα κατανεμημένο άτλαντα (Atlas of Cancer Imaging) με περισσότερα από 60 εκατομμύρια ανώνυμα απεικονιστικά δεδομένα καρκίνου από περισσότερους από 100.000 ασθενείς, προσβάσιμα σε κλινικούς, ιατρούς, και ερευνητές σε όλη την ΕΕ για την ανάπτυξη και αξιολόγηση αξιόπιστων εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI).

Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) συμμετέχει με εργαστήρια από δύο Ερευνητικά Ινστιτούτα του: το Εργαστήριο Υπολογιστικής Ιατρικής (CBML) του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ το οποίο είναι και ο συντονιστής του έργου ProCAncer-I, και με το Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας - Μονάδα Ιατρικής Τεχνολογίας και Ευφυών Πληροφοριακών Συστημάτων (MedLab) του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών (ΙΒΕ) του ΙΤΕ.

Τα παραπάνω εργαστήρια του ΙΤΕ αναγνωρίζονται διεθνώς για την αριστεία τους στη διεξαγωγή εργασιών Ε&Α υψηλού επιπέδου καθώς και στην ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων και υπολογιστικών εργαλείων στον τομέα της της βιοϊατρικής, της ιατρικής απεικόνισης, και της ηλεκτρονικής υγείας (e‐health, m‐Health).Η υποδομή θα ενισχυθεί περαιτέρω με δεδομένα από κλινικές μελέτες από 21 Κλινικά Κέντρα από 12 χώρες της ΕΕ, θα περιλαμβάνει απεικονιστικά δεδομένα αλλά και θα υποστηρίζει τη συσχέτιση με παθολογικά, μοριακά και εργαστηριακά δεδομένα, και θα επεκταθεί σε τουλάχιστον 30 κατανεμημένα Κλινικά Κέντρα από 15 χώρες μέχρι το τέλος του 4ετούς έργου. Οι ομόσπονδες μέθοδοι τεχνητής νοημοσύνης (federated AI) θα εκπαιδεύονται τοπικά στα αποθετήρια δεδομένων των νοσοκομείων, ώστε να διατηρείται το απόρρητο των δεδομένων.

Το έργο βασίζεται στα πρώιμα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας του δικτύου «AI for Health Imaging (AI4HI)», η οποία δημιουργήθηκε από τους εταίρους των τεσσάρων έργων έρευνας και ανάπτυξης που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό τη δημιουργία μεγάλων αποθετηρίων απεικονιστικών δεδομένων του καρκίνου και την ανάπτυξη και επιβεβαίωση προβλεπτικών μοντέλων βασισμένων στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Βig Data and Artificial Intelligence in cancer imaging). Τα έργα αυτά είναι το Chaimeleon (https://chameleon-project.eu/), EuCanImage (https://eucanimage.eu/), Incisive (https://incisive-project.eu/) και το ProCΑncer-I (https://www.procancer-i.eu/) – έργο που συντονίζει το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας.

Το EUCAIM αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της Πρωτοβουλίας για την Ιατρική απεικόνιση του Καρκίνου (European Cancer Imaging Initiative) που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου (EBCP), που στοχεύει στην προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης ψηφιακών τεχνολογιών για τη θεραπεία και φροντίδα του καρκίνου, για την επίτευξη ακριβέστερης και ταχύτερης λήψης κλινικών αποφάσεων, διαγνώσεων, θεραπείας αλλά και προγνωστικής ιατρικής για τους καρκινοπαθείς.

Επιστημονικός Συντονιστής του έργου είναι ο καθηγητής Luis Martí-Bonmatí, Διευθυντής του Τμήματος Ιατρικής Απεικόνισης, Πρόεδρος Ακτινολογίας στο Πανεπιστήμιο και το Νοσοκομείο La Fe (Βαλένθια, Ισπανία), ενώ το έργο συντονίζει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Έρευνας Βιοϊατρικής Απεικόνισης (EIBIR), που ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ακτινολογίας και εδρεύει στη Βιέννη της Αυστρίας.

Στο EUCAIM συμμετέχουν 76 εταίροι από 14 κράτη μέλη της ΕΕ. Οι εταίροι διακρίνονται για την εξειδίκευση τους σε θέματα όπως απεικόνιση και φροντίδα του καρκίνου, μεγάλα δεδομένα στην ιατρική απεικόνιση, διαχείριση δεδομένων με αρχές FAIR, ηθικές και νομικές πτυχές των ιατρικών δεδομένων, ανάπτυξη ερευνητικών υποδομών, τεχνητή νοημοσύνη και μηχανική μάθηση, καθώς και διάδοση και επικοινωνία των αποτελεσμάτων βιοϊατρικής απεικόνισης.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική δεδομένων και υποστηρίζοντας τους στόχους του Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων Υγείας (European Health Data Space), το EUCAIM θα συνεργαστεί με το AI Testing and Experimentation Facility for Health στο πλαίσιο του προγράμματος Digital Europe, επιτρέποντας στις ΜΜΕ να έχουν πρόσβαση στην υποδομή του και η ανάπτυξη θα υποστηριχθεί από τις υπηρεσίες των Ευρωπαϊκών Κόμβων Ψηφιακής Καινοτομίας.

Το EUCAIM ακολουθεί μια συνεργατική προσέγγιση και θα αλληλεπιδράσει με μια πληθώρα ενδιαφερομένων για να εξασφαλίσει την αποδοχή σε πολιτικό επίπεδο στα κράτη μέλη και την ευρεία χρήση της υποδομής από κλινικούς γιατρούς, ερευνητές και όσους καινοτομούν πάνω στον καρκίνο. Επιπλέον, οι πάροχοι κλινικών δεδομένων θα κληθούν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία μέσω ανοικτής διαδικασίας πρόσκλησης κατά τη διάρκεια του έργου.

Περισσότερες πληροφορίες για το EUCAIM https://www.eibir.org/projects/eucaim/

Ενημερωτικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το European Cancer Imaging Initiative και το EUCAIM: https://ec.europa.eu/newsroom/dae/redirection/document/92245

Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την εκδήλωση έναρξης της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για την Απεικόνιση Καρκίνου, 23 Ιανουαρίου 2022: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_23_286

Επικοινωνία

Καθ. Μανώλης Τσικνάκης, tsiknaki@ics.forth.gr

Εργαστήριο Υπολογιστικής Ιατρικής του Ινστιτούτου Πληροφορικής του ΙΤΕ

Καθ Δημήτρης Φωτιάδης, dimitris.fotiadis30@gmail.com

Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας - Μονάδα Ιατρικής Τεχνολογίας και Ευφυών Πληροφοριακών Συστημάτων (MedLab) του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών (ΙΒΕ) του ΙΤΕ