Ο Εγγύτατος είναι ένας κόκκινος νάνος, μικρότερος και πιο κρύος από τον Ήλιο, που βρίσκεται 4.3 έτη φωτός από εμάς. Ήδη από το 2016 ήταν γνωστό ότι φιλοξενούσε έναν τουλάχιστον πλανήτη, τον Εγγύτατο β. Μια σημαντική ανακάλυψη από διεθνή ομάδα ερευνητών, η οποία δημοσιεύθηκε χθες στο έγκριτο περιοδικό Science Advances, με επικεφαλής τον Φάμπιο Ντελ Σόρντο, μεταδιδακτορικό ερευνητή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), και τον Μάριο Νταμάσσο από το Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής (INAF) στο Τορίνο, φέρνει στο φως δεδομένα που υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός δεύτερου πλανήτη σε τροχιά γύρω από αυτό το σύστημα, του Εγγύτατου γ.

Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανητικού συστήματος του Εγγύτατου του Κενταύρου, που επιλέχθηκε ως εξώφυλλο στο παρόν τεύχος του Science Advances (Credit: Lorenzo Santinelli)

Η δεκαεπτάχρονη παρατήρηση με τον φασματογράφο HAPRS που βρίσκεται στο αστεροσκοπείο Λα Σίγια, και τον UVES που βρίσκεται στο Very Large Telescope του Σέρρο Παρανάλ, στη Χιλή, έδωσε στοιχεία για την ύπαρξη αυτού του εξωπλανήτη που έχει περίπου έξι φορές τη μάζα της Γης. Η ανίχνευση του Εγγύτατου γ είναι μία πρόκληση, λόγω της μεγάλης τροχιακής του περιόδου διάρκειας περίπου 5.2 χρόνων, και της μικρής μάζας του. Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του υπολογίζεται ότι είναι -230 °C καθώς περιστρέφεται σε απόσταση 1.5 αστρονομικής μονάδας από το άστρο του: πρόκειται για έναν παγωμένο πλανήτη, που δεν είναι πιθανόν να φιλοξενεί ζωή όπως την ξέρουμε.

Αυτό που κάνει αυτόν τον εξωπλανήτη συναρπαστικό, εκτός από την εγγύτητά του στο ηλιακό μας σύστημα, είναι η πιθανότητα να τον παρατηρήσουμε με πολλές διαφορετικές μεθόδους, όπως η αστρομετρία και η άμεση απεικόνιση. Δεδομένα από περαιτέρω αστρομετρικές παρατηρήσεις που είναι καθ’ οδόν με τον δορυφόρο Γκάια θα επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του και θα μας δείξουν την ακριβή μάζα και τροχιά του.

Με αυτή την ανακάλυψη, ο Εγγύτατος γίνεται το κοντινότερό μας σύστημα με πολλαπλούς πλανήτες, και νέες ερωτήσεις έρχονται αμέσως στην επιφάνεια:

Ποιά είναι η σύνθεση της ατμόσφαιρας του Εγγύτατου γ; Έχει σύστημα δακτυλίων, όπως ο Κρόνος; Πώς δημιουργήθηκε;

Νέες παρατηρήσεις, αναλύσεις και προσομοιώσεις σύντομα θα ρίξουν φως πάνω σε αυτό το νέο ουράνιο αντικείμενο.

Article: M. Damasso, F. Del Sordo, et al., A low-mass planet candidate orbiting Proxima Centauri at a distance of 1.5 AU. Sci. Adv. 6, eaax7467 (2020) https://advances.sciencemag.org/content/6/3/eaax7467