Έρευνα που διεξήχθη από μια διεθνή ομάδα αστρονόμων, η οποία δημοσιεύεται στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nature, αποκάλυψε ένα τεράστιο νεφέλωμα γύρω από μια ακραία μορφή συγχωνευμένου γαλαξία (που δημιουργείται από τη βαρυτική αλληλεπίδραση δύο γαλαξιών).

Ο γαλαξίας που ονομάζεται Makani (που σημαίνει “άνεμος” στη γλώσσα των κατοίκων της Χαβάης) σπρώχνει ένα μεγάλο μέρος του αερίου του στον περιγαλαξιακό χώρο. Η ερευνητική ομάδα παρατήρησε τον άνεμο στην ιδιαίτερα λαμπερή άλω αερίου οξυγόνου σε τεράστιες αποστάσεις από τον γαλαξία. Το νεφέλωμα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα του είδους που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα, και μάλιστα παρατηρήθηκε να έχει διαφορετικές ταχύτητες σε διαφορετικές αποστάσεις, γεγονός που οφείλεται στο ότι ο γαλαξίας σχημάτιζε αστέρια με έντονο ρυθμό σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Αυτό τους έδωσε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν με λεπτομέρεια τη χρονική εξέλιξη της ενεργειακής κατάστασης του φαινομένου, το οποίο προσφέρει επίσης και μία ερμηνεία του πώς μέταλλα, δηλαδή χημικά στοιχεία βαρύτερα από το υδρογόνο και το ήλιο, μπορεί να εκτοξεύονται σε μακρινές αποστάσεις σε περιοχές μεταξύ των γαλαξιών.

"Αυτό που είναι επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι ο αστρικός άνεμος από αστέρια στο τέλος της ζωής τους φαίνεται να είναι αρκετά ισχυρός ώστε να προκαλέσει το φαινόμενο αυτό, χωρίς να είναι απαραίτητη η ύπαρξη μαύρης τρύπας, αν και είναι αναμενόμενο να υπάρχει μία στο κέντρο των συγχωνευμένων γαλαξιών, κυριολεκτικά κρυμμένη κάτω από μεγάλες ποσότητες σκόνης και αερίων», ανέφερε ο Δρ. Paul Sell, ο οποίος συνέβαλε σε αυτή την έρευνα ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), και εργάζεται σήμερα στο Πανεπιστήμιο της Florida.

Παρά το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος γαλαξίας ζυγίζει περίπου όσο και ο δικός μας, δεν παρατηρούμε μια παρόμοια ακραία κατάσταση ούτε στο δικό μας Γαλαξία ούτε σε κάποιον άλλο σχετικά κοντινό μας. Οι καταστροφικές συγκρούσεις ανάμεσα σε τόσο μεγάλης μάζας γαλαξίες είναι εξαιρετικά σπάνιες, ειδικά ανάμεσα σε αυτούς που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ψυχρού αερίου από τις οποίες σχηματίζονται νέα αστέρια. Η διοχέτευση του ψυχρού αερίου βαθιά στο βαρυτικό πηγάδι των συγχωνευόμενων γαλαξιών οδηγεί στη δημιουργία ενός πολύ μεγάλου αριθμού νέων αστεριών, σε μικρό χρονικό διάστημα και σε περιορισμένο χώρο. Τα βαρύτερα από τα αστέρια που σχηματίζονται από αυτό το έντονο φαινόμενο αστρογένεσης πεθαίνουν γρήγορα, προκαλώντας στο τέλος της ζωής τους ισχυρούς ανέμους και κρουστικά κύματα που εκτοξεύουν το αέριο που τα περιβάλλει με υψηλές ταχύτητες έξω από το γαλαξία, στο βαθύ διάστημα.

Αυτός είναι ένας μόνο γαλαξίας από το δείγμα που αυτή η διεθνής ομάδα ερευνητών μελετά. Η παρατήρηση του ιδιαίτερα ενδιαφέροντος αυτού φαινομένου συνεχίζεται, σε μερικά από τα πιο ισχυρά τηλεσκόπια στον κόσμο για να διαπιστωθεί η μοναδικότητά του.

Κύριος συγγραφέας του άρθρου είναι ο καθηγητής David Rupke στο Κολλέγιο Rhodes, ΗΠΑ.

Η έρευνα υποστηρίχθηκε από τα Ιδρύματα: Rhodes College, National Science Foundation, NASA και Royal Society.

https://www.nature.com/articles/s41586-019-1686-1

https://vimeo.com/369269470

Απεικόνιση της δομής του Makani (University of Hertfordshire)