Ένας διεθνής όμιλος ερευνητών του Ανωφελούς Κώνωπα (Anopheles gambiae) και Κέντρων Γονιδιοματικής Ανάλυσης συναντήθηκαν στις 3 Μαρτίου 2001 στο Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι και συμφώνησαν στον σχεδιασμό της αποκωδικοποίησης του γονιδιόματος του Aνωφελούς κώνωπα, του κύριου φορέα της ελονοσίας στην Αφρική νότια της Σαχάρας. Η αποκωδικοποίηση των γονιδιομάτων του κουνουπιού αυτού, του παρασίτου της Ελονοσίας (που γίνεται ήδη ανεξάρτητα) αλλά και του ανθρώπου θα δώσει στους ερευνητές την ευκαιρία να ανακαλύψουν νέους μηχανισμούς ελέγχου του κύκλου της αρρώστιας που απαιτεί το κουνούπι για την μετάδοση στον ανθρώπινο πληθυσμό. Ο κύκλος μετάδοσης της νόσου είναι υπεύθυνος για 300 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας και περίπου ενάμισι εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, κυρίως παιδιά της Αφρικής.

Ο όμιλος αυτός περιλαμβάνει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας/Ερευνα Τροπικών Ασθενειών (WHO/TDR, Γενεύη), το Ινστιτούτο Παστέρ (Γαλλία), το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας (EMBL, Γερμανία) το Πανεπιστήμιο Notre Dame (Αμερική) το Γαλλικό Εθνικό Κέντρο Αλληλούχισης (Genoscope, Γαλλία), την εταιρία Celera Genomics (Αμερικής), το Ινστιτούτο Γονιδιοματικών Ερευνών (TIGR, Αμερική), το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας (ΙΜΒΒ, Ελλάδα), το δίκτυο ΟΝSA (Sao Paolo, Βραζιλία) και ερευνητές κύρους από όλο τον κόσμο. Τα μέλη του ομίλου του προγράμματος από κοινού θα ολοκληρώσουν την αποκωδικοποίηση του γονιδιόματος του Ανωφελούς κώνωπα εντός του 2001.

Στην παγκόσμια αυτή προσπάθεια το IMBB (με υπεύθυνο Eρευνητή τον Kαθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης Kίτσο Λούη) θα συμμετάσχει σε τρία επίπεδα. Tο πρώτο επίπεδο είναι η τελειοποίηση της αλληλουχίας του DNA, έρευνα που διεξάγεται ήδη στο Eργαστήριο Γονιδιοματικών Eρευνών του IMBB στα πλαίσια χρηματοδότησης από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH). Το δεύτερο επίπεδο που βασίζεται στην μεγάλη εμπειρία του ΙΜΒΒ στη μοριακή βιολογία του Aνωφελούς, αφορά τον προσδιορισμό και την συνολική ανάλυση των γονιδίων του κουνουπιού που θα πραγματοποιηθεί από τον όμιλο μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης προσδιορισμού της γονιδιοματικής αλληλουχίας το ερχόμενο φθινόπωρο. Tέλος, έχοντας εγκαταστήσει και συντηρώντας την μοναδική στον κόσμο βάση δεδομένων (database) του Aνωφελούς, το IMBB θα είναι συνυπεύθυνο για την διάδοση των νέων αυτών αποτελεσμάτων και την διάθεσή τους στους ερευνητές μέσω του διαδικτύου. H συμμετοχή του Iνστιτούτου στο μέλλον θα εξαρτηθεί και από την εύρεση των απαραίτητων εθνικών πόρων, όπως έχει ήδη επιτευχθεί για τα εργαστήρια στην Γαλλία, την Bραζιλία και τις HΠA.

Η ελονοσία με 300.000.000 κλινικές περιπτώσεις και ενάμισι εκατομμύρια θανάτους το χρόνο, κυρίως στην υποσαχάρια Aφρική είναι ένα σοβαρότατο ιατρικό, οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα. Η νόσος μεταδίδεται μόνο όταν τα παράσιτα περάσουν από ένα μολυσμένο άτομο σε ένα μη μολυσμένο μέσω ενός τσιμπήματος κουνουπιού και ο έλεγχος των φορέων εξακολουθεί να είναι ο αποδοτικότερος τρόπος ελέγχου της ελονοσίας. Tα κρούσματα ελονοσίας αυξάνονται συνεχώς λόγω της αντίστασης των κουνουπιών στα εντομοκτόνα και την αντίσταση των παρασίτων στα φάρμακα και έτσι η ελπίδα καταπολέμησης της ελονοσίας αποκλειστικώς μέσω της χρήσης χημικών έχει εξαλειφθεί. Xρειάζονται νέες μέθοδοι ελέγχου των φορέων της ασθένειας και το πρόγραμμα αποκωδικοποίησης του γονιδιόματος του Ανωφελούς κώνωπα είναι ο γρηγορότερος τρόπος για να αποκτηθούν οι βασικές πληροφορίες που, συνδυασμένες με έρευνα πεδίου, μπορεί να οδηγήσουν στον έλεγχο μετάδοσης της ελονοσίας.

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με τους:

Γ. Θηραίος, Διευθυντής ΙΜΒΒ
Τηλ.: 2810 391103
&
Κ. Λουής, Ερευνητής ΙΜΒΒ
Τηλ.: 2810 391119