Ο Δρ. Νεκτάριος Χρυσουλάκης, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Υπολογιστικών Μαθηματικών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), επελέγη για χρηματοδότηση από το ανταγωνιστικό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδότησης ERC Synergy Grant 2019 (Επιχορηγήσεις Συνέργειας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας). Οι επιχορηγήσεις αυτές αποσκοπούν στη διεξαγωγή ρηξικέλευθης έρευνας, επιτρέποντας σε μικρές ομάδες δύο έως τεσσάρων ερευνητών να συνδυάσουν συμπληρωματικές δεξιότητες, γνώσεις και πόρους, με νέους τρόπους, για να αντιμετωπίσουν από κοινού πολύ φιλόδοξα ερευνητικά προβλήματα. Στόχος είναι να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στα όρια της γνώσης, με ανάπτυξη νέων μεθόδων, τεχνικών και αντισυμβατικών ερευνητικών προσεγγίσεων, στις διεπιφάνειες μεταξύ των καθιερωμένων επιστημονικών κλάδων, οδηγώντας σε έρευνα αιχμής, όχι μόνο στην πρώτη γραμμή της Ευρωπαϊκής επιστήμης, αλλά και ως σημείο αναφοράς σε παγκόσμια κλίμακα.

Το έργο έχει τίτλο "urbisphere: coupling dynamic cities and climate” και αποτελεί συνέργεια τεσσάρων ερευνητών με έδρα τη Γερμανία, την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίοι θα χρησιμοποιήσουν την τεχνογνωσία τους για να συνδυάσουν διαφορετικές υπολογιστικές και παρατηρησιακές προσεγγίσεις, ώστε να δημιουργήσουν ένα δυναμικό και ενιαίο σύστημα προσομοιώσεων και εκτιμήσεων, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την καλύτερη κατανόηση της αλληλεπίδρασης και ανατροφοδότησης μεταξύ των πόλεων και κλιματικής αλλαγής. Ο Νεκτάριος Χρυσουλάκης (φυσικός) θα συνεργαστεί με τον Jörn Birkmann (χωροτάκτη/πολεοδόμο), την Sue Grimmond (μετεωρολόγο/γεωγράφο) και τον Andreas Christen (κλιματολόγο). Η ομάδα θα αξιοποιήσει τεχνογνωσία από προηγούμενες εργασίες και μελέτες στον Καναδά, τις ΗΠΑ, τη Νέα Ζηλανδία, την Ασία και την Αφρική.

Η κλιματική αλλαγή και η αστικοποίηση αποτελούν δύο παγκόσμιες μεγα-τάσεις, οι οποίες έχουν άμεση αλληλεπίδραση και μετασχηματίζουν την ανθρώπινη ζωή. Μέχρι σήμερα, υπάρχει θεμελιώδης διαφοροποίηση στον τρόπο με τον οποίο η επιστήμη του κλίματος αφενός και το αστικό σύστημα αφετέρου, αναλύουν και προσομοιώνουν αυτές τις διαδικασίες και τα φαινόμενα. Το έργο urbisphere στοχεύει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η επιστημονική κοινότητα κατανοεί, ταξινομεί και πραγματοποιεί προβλέψεις σχετικά με το κλιματικό σύστημα και τον αστικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. Το έργο αναμένεται να οδηγήσει στην κατανόηση σε βάθος της κοινωνικοοικονομικής δυναμικής και των ανθρώπινων δράσεων σε ό,τι αφορά στο κλίμα και τα ακραία φαινόμενα που οφείλονται στον αστικό μετασχηματισμό και την κλιματική αλλαγή, καθώς και σε νέες μεθόδους εκτίμησης κινδύνου.

Η χρηματοδοτούμενη από το ERC Synergy ερευνητική ομάδα θα διερευνήσει αφενός πώς η αστικοποίηση, η ανθρώπινη συμπεριφορά και η εξέλιξη της τεχνολογίας στις πόλεις επηρεάζουν την αλλαγή του κλίματος και αφετέρου πώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν τους αστικούς πληθυσμούς, την τρωτότητά τους και την προσαρμοστική τους ικανότητα. Θα δημιουργήσει επίσης νέα γνώση σε ό,τι αφορά στην εκτίμηση των σχετικών κινδύνων στο παρόν και στο μέλλον. Η ερευνητική ομάδα θα είναι σε θέση να προβλέπει μελλοντικές καταστάσεις αστικής δομής και κλίματος, λαμβάνοντας υπόψη τον καιρό, την ποιότητα του αέρα, τη διαφορική έκθεση και την τρωτότητα του πληθυσμού, σε τοπική κλίμακα (γειτονιά) και σε κλίμακα πόλης. Η έρευνα θα διεξαχθεί σε διάφορες πόλεις σε Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, όπως το Λονδίνο, η Στουτγάρδη, η Σαγκάη και το Ναϊρόμπι. Η διάρκεια του έργου είναι 6 χρόνια με συνολικό προϋπολογισμό 12.720.904 ευρώ.

Σημειώνεται ότι 37 ερευνητικές ομάδες σε ολόκληρη την Ευρώπη επιχορηγήθηκαν φέτος από το εξαιρετικά ανταγωνιστικό πρόγραμμα των ERC Synergy Grants. Το συνολικό ποσό των επιχορηγήσεων αυτών ανέρχεται σε 363 εκατομμύρια ευρώ και θα δώσει την ευκαιρία στις προαναφερθείσες ομάδες για συνέργειες με στόχο την ρηξικέλευθη έρευνα στα όρια της γνώσης. Οι επιχορηγήσεις αυτές αποτελούν μέρος του Προγράμματος Πλαισίου για την Έρευνα και την Καινοτομία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής “Ορίζοντας 2020”. Το urbisphere είναι το μοναδικό έργο ERC Synergy που επιχορηγήθηκε και έχει ως συντονιστή Έλληνα ερευνητή. Γενικά, το ΙΤΕ κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό χρηματοδοτούμενων έργων ERC στην Ελλάδα, με εισροή άνω των 32 εκατομμυρίων ευρώ.

Διαβάστε το Δελτίο Τύπου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας: https://erc.europa.eu/news/erc-2019-synergy-grants-results

Σύντομο Βιογραφικό

Ο Δρ. Νεκτάριος Χρυσουλάκης είναι Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτου Υπολογιστικών Μαθηματικών του ΙΤΕ και επικεφαλής του Εργαστηρίου Τηλεπισκόπησης (http://rslab.gr ). Είναι Φυσικός και Διδάκτωρ (PhD) Τηλεπισκόπησης, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, καθώς και από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτισμού και Παιδείας. Τα κύρια επιστημονικά του ενδιαφέροντα εντοπίζονται στα ερευνητικά πεδία της δορυφορικής τηλεπισκόπησης, της διάδοσης της ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα, της ανάλυσης υπέρυθρων καταγραφών, των ατμοσφαιρικών διορθώσεων δορυφορικών δεδομένων, των εφαρμογών τηλεπισκόπησης σε αστικό περιβάλλον για τη μελέτη του ενεργειακού ισοζυγίου, του μικροκλίματος και του αστικού μεταβολισμού, της παρακολούθησης περιβάλλοντος και ανίχνευσης αλλαγών, της ανάλυση φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών και της ανάπτυξης χωρικών συστημάτων υποστήριξης λήψης αποφάσεων. Είναι συντονιστής του νέου έργου CURE (Copernicus for Urban Resilience in Europe) που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα πλαίσιο H2020-Space και αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2020, με αντικείμενο την αξιοποίηση των δορυφορικών υπηρεσιών Copernicus στον τομέα της αστικής ανθεκτικότητας. Ήταν συντονιστής του H2020-Space έργου URBANFLUXES (http://urbanfluxes.eu) , αντικείμενο του οποίου ήταν η ανάπτυξη μεθοδολογίας για την εκτίμηση του αστικού ενεργειακού ισοζυγίου με χρήση παρατηρήσεων των δορυφορικών αποστολών Copernicus Sentinels, καθώς και συντονιστής του ERA.Net-RUS Plus έργου SEN4RUS (http://sen4rus.eu ), με αντικείμενο την ανάπτυξη διαδικτυακού πληροφοριακού συστήματος για την εκτίμηση δεικτών αστικού σχεδιασμού σε πόλεις, βασισμένους σε παρατηρήσεις των ίδιων δορυφορικών συστημάτων. Ήταν επίσης συντονιστής των FP7 έργων BRIDGE (http://www.bridge-fp7.eu ), με αντικείμενο τη μελέτη του αστικού μεταβολισμού μέσω των ροών ενέργειας, νερού, άνθρακα και ρύπων, και GEOURBAN (http://geourban-fp7-eranet.com) , με αντικείμενο τη δημιουργία και την εκτίμηση σε διαδικτυακό περιβάλλον δεικτών αστικού σχεδιασμού με χρήση δορυφορικών δεδομένων. Συμμετέχει στο H2020 έργο ECOPOTENTIAL (http://www.ecopotential-project.eu ), του οποίου στόχος είναι η δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου για μελέτη και διαχείριση οικοσυστημάτων με χρήση δορυφορικής τηλεπισκόπησης, στο H2020 έργο ThinkNature (https://www.think-nature.eu ), που έχει στόχο την ανάπτυξη πλατφόρμας διαλόγου μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και χρηστών για την προώθηση των Λύσεων με βάση τη Φύση, καθώς και στο LIFE+ (Environment) έργο FLIRE (http://www.flire.eu ), το οποίο έχει στόχο την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποστήριξης λήψης αποφάσεων για την από κοινού διαχείριση και εκτίμηση επικινδυνότητας πυρκαγιών και πλημμυρών. Έχει δώσει περισσότερες από 20 διαλέξεις ως προσκεκλημένος ομιλητής σε διεθνή συνέδρια, προηγμένα εκπαιδευτικά σεμινάρια και συναντήσεις εργασίας. Έχει επιβλέψει δέκα μεταδιδακτορικούς ερευνητές και συν-επιβλέψει οκτώ υποψήφιους διδάκτορες. Έχει περισσότερες από 250 δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια. Είναι εκδότης διαφόρων επιστημονικών συγγραμμάτων και εγχειριδίων, ειδικών εκδόσεων επιστημονικών περιοδικών και πρακτικών επιστημονικών συνεδρίων. Έχει διατελέσει πρόεδρος και μέλος επιστημονικών και οργανωτικών επιτροπών διαφόρων διεθνών συνεδρίων.