Φορητές διατάξεις και οργανολογία για την επιτόπια ανάλυση υλικών, δομική διάγνωση και συντήρηση/αποκατάσταση αντικειμένων πολιτισμικής κληρονομιάς και μνημείων

Μήνας έναρξης:  1
Μήνας λήξης: 30
Συντονιστής:  ΙΗΔΛ
Εμπλεκόμενοι φορείς: ΙΗΔΛ, ΙΜΣ

Τεχνική περιγραφή ενότητας:

Η δράση αυτή, που έχει ως στόχο την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας για την επιτόπια μελέτη και χαρακτηρισμό έργων τέχνης και μνημείων, εξελίσσεται σε 2 φάσεις:

α) στην ανάπτυξη των φορητών αναλυτικών και διαγνωστικών συσκευών στο εργαστήριο (ΕΕ1.1 και ΕΕ1.2) με έμφαση στην ενίσχυση του τεχνικού υποβάθρου των συσκευών ώστε αυτές να έχουν δυνατότητα λειτουργίας και σε ανοικτό χώρο καθώς και στην δημιουργίας μιας φιλικής προς το χρήστη πλατφόρμα λειτουργίας τους και

β) στη συστηματική και συνδυασμένη επιτόπια χρήση τους σε ένα μεγάλο εύρος εφαρμογών (σε μουσειακά αντικείμενα και σε μνημεία) (ΕΕ1.3).

Παράλληλα, θα δοθεί έμφαση στην ηλεκτρονική επιστημονική τεκμηρίωση των δεδομένων και της εμπειρίας που θα αποκτηθεί από την χρήση των αναλυτικών αυτών μεθόδων με στόχο

• την δημιουργία μιας πρωτότυπης πλατφόρμας επαυξανόμενης γνώσης για μεταφορά εμπειρίας και εκπαίδευση   στην χρήση των  συγκεκριμένων εργαλείων και μεθόδων (ΕΕ1.5)
• την ταξινόμηση και την μακροπρόθεσμη διατήρηση των αποτελεσμάτων των επιστημονικών πειραμάτων και παρατηρήσεων για χρήση και αναχρησιμοποίηση αυτών στο μέλλον. (ΕΕ1.4)

Στόχοι:

Η ενότητα αυτή εμπίπτει στον άξονα «Επιστήμη και Τεχνολογία» όπου ανάπτυξη εξειδικευμένων εργαλείων και μεθόδων τεκμηρίωσης απαιτούνται για την δημιουργία ενός περιβάλλοντος ολοκληρωμένης γνώσης.

Οι σύγχρονες προσεγγίσεις στη μελέτη και συντήρηση έργων τέχνης, μνημείων και αρχαιολογικών ευρημάτων απαιτούν τη χρήση αναλυτικών και διαγνωστικών μεθόδων ικανών να αποκαλύψουν πληροφορίες σχετικά με τη σύσταση υλικών και τη δομική κατάσταση αντικειμένων. Παρά τη γενική αυτή παραδοχή η πράξη δείχνει ότι ακόμη και σήμερα, εμπειρικές προσεγγίσεις ακολουθούνται συχνά καθώς η χρήση σύγχρονων αναλυτικών και διαγνωστικών μεθόδων περιορίζεται σε εξειδικευμένα εργαστήρια.

Κατά τα τελευταία χρόνια, έχει επιτελεστεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά στην ανάπτυξη φορητών (ή εύκολα μεταφερόμενων) αναλυτικών και διαγνωστικών συσκευών και διαγράφονται θετικές προοπτικές σχετικά με τη χρήση τους σε εφαρμογές πεδίου, δηλ. εκτός ερευνητικού εργαστηρίου. Προς την κατεύθυνση αυτή το ΙΤΕ έχει να επιδείξει μια σειρά από τέτοια φορητά συστήματα και μεθόδους που έχουν αναπτυχθεί και εφαρμόζονται στην ανάλυση και δομική διάγνωση έργων τέχνης και μνημείων (ΙΗΔΛ) αλλά και στη διασκόπηση αρχαιολογικών χώρων (ΙΜΣ).

Η συσκευή LMNT-ΙI (element IΙ), που βασίζεται στην τεχνική LIBS σε χρήση για το χαρακτηρισμό μεταλλικού αγαλματιδίου στο εργαστήριο συντήρησης του Εθνικού Μουσείου της Δαμασκού (Συρία, 10/2007) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου PROMET	Ανάλυση χρωστικών σε βυζαντινή εικόνα με φορητό σύστημα micro-Raman	Το σύστημα DHSPI, που βασίζεται στην τεχνική ολογραφικής συμβολομετρίας, σε «in-situ» χρήση για την καταγραφή της δομικής κατάστασης τοιχογραφίας στην Κρύπτη του Καθεδρικού ναού του Dubrovnik (Κροατία, 02/2011) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Climate for Culture

Επίσης η επιστημονική τεκμηρίωση της εμπειρίας της χρήσης των μεθόδων αυτών συμβάλλει στην επαύξηση και ανταλλαγή της γνώσης με εργαλεία και μεθόδους που εμπίπτουν στους άλλους δύο άξονες. Το (ΙΠ) έχει αναπτύξει τεχνογνωσία στην ηλεκτρονική επιστημονική τεκμηρίωση πειραμάτων και μεθόδων σε αυτή την κατεύθυνση ανήκουν οι εργασίες 1.4 και 1.5. Στις εργασίες αυτές εξειδικεύονται τα εργαλεία και τα συστήματα που αναπτύσσονται στην ενότητα 4 για την τεκμηρίωση εργασιών ανάλυσης υλικών σε αντικείμενα πολιτισμού.

Στόχος της παρούσας ΕΕ1 είναι η συστηματική και συνδυασμένη χρήση φορητών αναλυτικών και διαγνωστικών συσκευών στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης μεθοδολογίας για την επιτόπια μελέτη και χαρακτηρισμό έργων τέχνης και μνημείων.