Συντονιστής στην Ενότητα Εργασίας: 4,  5,  6
Συμμετοχή στις Ενότητες Εργασίας: 1.4, 1.5, 2.3, 3.1, 3.2, 3.3, 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 5.5, 6.4

Πληροφορίες:

Το Ινστιτούτο Πληροφορικής (ΙΠ) είναι ένα από τα επτά ινστιτούτα του ΙΤΕ, έχει σημειώσει μακρά ιστορία στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα στο χώρο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, και έχει αξιολογηθεί και διακριθεί επανειλημμένα (1995, 2000, 2005) ως το κορυφαίο ελληνικό Ινστιτούτο στον τομέα της πληροφορικής  από την ΓΓΕΤ.

Οι ερευνητικές κατευθύνσεις των εργαστηρίων του ΙΠ επικεντρώνονται κυρίως στις περιοχές της Βιοϊατρικής Πληροφορικής, Υπολογιστικής Όρασης και Ρομποτικής, Αρχιτεκτονικής Υπολογιστών και Σχεδίαση VLSI, Πληροφοριακών Συστημάτων και Πολιτισμικής Πληροφορικής, Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου – Υπολογιστή και Καθολικής Πρόσβασης, Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων, Κατανεμημένων Υπολογιστικών Συστημάτων, Ασφάλειας Πληροφοριών, Διάχυτης Νοημοσύνης.

Το Εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων (ΕΠΣ) ιδρύθηκε το 1986, και στα 26 έτη λειτουργίας του έχει γίνει ένα σημαντικό σημείο εστίασης στη διεθνή ερευνητική κοινότητα. Η δραστηριότητα του ΕΠΣ εστιάζεται κυρίως στους τομείς της αναπαράστασης γνώσης και της συλλογιστικής, των συστημάτων βάσεων δεδομένων, των δικτυοκεντρικών πληροφοριακών συστημάτων, και της εννοιολογικής μοντελοποίησης. Βασικό του στόχο αποτελεί η επίτευξη της  μετάβασης από τα παραδοσιακά πληροφοριακά συστήματα, όπως είναι τα συστήματα ανάκτησης πληροφοριών, τα συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων και τα συστήματα διαχείρισης ροής, στα σημασιολογικά πλούσια, μεγάλης κλίμακας, προσαρμοστικά πληροφοριακά συστήματα. Τέτοια συστήματα χαρακτηρίζονται από ευρεία σημασιολογική διαλειτουργικότητα, μαζική κατανομή, ή /και ένα υψηλό επίπεδο αυτονομίας και αυτό-προσαρμογής.

Επίσης το ΕΠΣ επιτελεί εφαρμοσμένη ερευνητική εργασία σε διάφορες περιοχές εφαρμογής, συμπεριλαμβανομένης της πολιτισμικής πληροφορικής, της βιοϊατρικής πληροφορικής, της ηλεκτρονικής μάθησης, του ηλεκτρονικού εμπορίου και της ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων. Η εργασία σε αυτές τις περιοχές έχει έναν ισχυρό διεπιστημονικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι περιλαμβάνει την πτυχή της κατανόησης της αντίστοιχης περιοχής και της διαμόρφωσης της μέσω μιας κατάλληλης μοντελοποίησης.

Οι δραστηριότητες του ΕΠΣ είναι δομημένες γύρω από τέσσερα κύρια θέματα:

• Αναπαράσταση Γνώσης και Συλλογιστική
• Διαχείριση διαδικτυακών δεδομένων, Ολοκλήρωση και Προσαρμογή Γνώσης
• Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες
• Πολιτισμική Πληροφορική

Σχετικά με την πολιτισμική πληροφορική το ΕΠΣ περιλαμβάνει το  Κέντρο Πολιτισμικής Πληροφορικής (ΚΠΠ), το οποίο είναι μια εξειδικευμένη μονάδα του ΕΠΣ, η οποία  ακολουθεί διεπιστημονική προσέγγιση και επιδιώκει να καλύψει ολόκληρο τον κύκλο ζωής της πολιτισμικής πληροφορίας και τις διεργασίες τεκμηρίωσης, με σκοπό την υποστήριξη της διατήρησης, μελέτης και διάχυσης της πολιτισμικής κληρονομιάς. Το ΚΠΠ παρέχει μια εξειδικευμένη προσέγγιση σε συσχετιζόμενες δραστηριότητες του ΕΠΣ και το πλαίσιο συνεργασίας με πολιτισμικούς οργανισμούς και με επιστήμονες του πεδίου των ανθρωπιστικών επιστημών. Το πλαίσιο αυτών των συνεργασιών κυμαίνεται από ερευνητικά θέματα ως σε θέματα ανάπτυξης πραγματικών εφαρμογών.

Οι δραστηριότητες του ΚΠΠ συνδυάζουν ειδικές γνώσεις στην αναπαράσταση γνώσης, μηχανική οντολογιών, συστήματα γνώσης οργανισμών, βάσεις δεδομένων και τεχνολογία παγκοσμίου ιστού με γνώσεις στην αρχαιολογία, επιστημονική τεκμηρίωση  και διαχείριση μουσειακών αντικειμένων, αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, συντήρηση έργων τέχνης, αρχεία και βιβλιοθήκες, διαχείριση θησαυρών όρων και λεξιλογίων και σε άλλους πολιτισμικούς κλάδους. Οι δραστηριότητες αυτές αναπτύσσονται σε τρεις κατευθύνσεις:

• σε έρευνα η οποία επικεντρώνεται στην τυπική αναπαράσταση των πληροφοριακών δομών και του επιστημονικού πεδίου των ανθρωπιστικών επιστημών, για την υποστηριζόμενη από υπολογιστές επικοινωνία  και για την σημασιολογική διαλειτουργικότητα.
• στην ανάπτυξη κοινοτήτων για την προώθηση προτύπων, ειδικής  εμπειρίας  και τεχνογνωσίας για την δημιουργία, επεξεργασία, ολοκλήρωση και παρουσίαση της πολιτισμικής πληροφορίας προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα, η προσβασιμότητα και η αξιοποίηση του ψηφιακού πολιτισμικού περιεχομένου.
• στη ανάπτυξη προηγμένων πληροφοριακών συστημάτων που αποτελούν μια επιστημονική πρόκληση ή εφαρμογή επιστημονικής έρευνας σε πραγματικό περιβάλλον.

Τα αποτελέσματα αυτών των δραστηριοτήτων περιλαμβάνουν:

• Μοντέλα και πρότυπα πολιτισμικών δεδομένων
• Πληροφοριακά συστήματα μνημείων και μουσείων (συστήματα διαχειριστικής και θεματικής τεκμηρίωσης, κτηριολογικής τεκμηρίωσης, γεωγραφικά πληροφοριακά συστήματα και συστήματα τεκμηρίωσης έρευνας πεδίου)
• Συστήματα διαχείρισης υλικού πηγών (ψηφιοποίηση, ταξινόμηση, ευρετηρίαση, υπομνηματισμός και διαχείριση)
• Ορολογικά συστήματα

Εκτός των παραπάνω, το ΚΠΠ δραστηριοποιείται ως αρμόδιο κέντρο για τo CIDOC-CRM (ISO 21127), με την ανάπτυξη και ανταλλαγή τεχνογνωσίας, με συμβουλευτικό ρόλο προς τους ερευνητές και υλοποιητές, και με την συμβολή του στην διάδοση, συντήρηση και εξέλιξη του προτύπου.

Το ΚΠΠ και το ΕΠΣ  προσφέρουν υπηρεσίες και διαθέτουν τεχνογνωσία σε:

• σχεδίαση τυπικών οντολογιών και προώθηση  προτύπων  στον  τομέα  του πολιτισμού  με  σκοπό  να  διευκολυνθεί  η  συγχώνευση,  διαμεσολάβηση,  και ανταλλαγή ετερογενών πληροφοριών πολιτισμικής κληρονομιάς
• διαχείριση της  πολιτισμικής-ιστορικής  πληροφορίας και  της διεπιστημονικής έρευνας σε μουσεία και πολιτισμικούς οργανισμούς
• ανάπτυξη πρωτογενών οντολογιών σε τομείς πέρα από τον πολιτισμό, π.χ. βιοποικιλότητα, e-science, διαχείριση δικαιωμάτων
• εναρμόνιση οντολογιών
• σχεδίαση και ανάπτυξη εκπαιδευτικών διαδικτυακών  πυλών
• εφαρμογή σημασιολογικής πληροφορίας και οντολογιών σε διάχυτα περιβάλλοντα
• σχεδίαση και ανάπτυξη ψηφιακών και μη υπηρεσιών, κεντρικών και κατανεμημένων για διαχείριση ψηφιακών δικαιωμάτων, διατήρηση ψηφιακού αποθέματος, διασύνδεσης πληροφοριών,  για παραγωγή γνώσης και επιχειρηματολογίας
• αναλύσεις δομών ερευνητικών ερωτημάτων για εφαρμογή στην σχεδίαση αποδοτικών συστημάτων πρόσβασης
• σχεδίαση και κατασκευή βάσεων γνώσεων αναφορών για ιστορικά ονόματα και ονόματα τόπων ως υπόβαθρα κοινής γνώσης

Το Εργαστήριο Αλληλεπίδρασης Ανθρώπου – Υπολογιστή του ΙΠ-ΙΤΕ (http://www.ics.forth.gr/hci) ιδρύθηκε το 1989, και διεξάγει πρωτοποριακές ερευνητικές δραστηριότητες με σκοπό την ανάπτυξη διεπαφών για αλληλεπιδραστικές εφαρμογές και υπηρεσίες που είναι προσβάσιμες, εύχρηστες και εν τέλει αποδεκτές από όλους τους χρήστες στη Κοινωνία της Πληροφορίας. Το Εργαστήριο διεξάγει έρευνα σε λογισμικές τεχνολογίες διεπαφών, μεθοδολογίες σχεδίασης και λογισμικά εργαλεία για πληθώρα περιβαλλόντων και συσκευών (π.χ. ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κινητές συσκευές, έξυπνα διαδραστικά αντικείμενα) , με επίκεντρο στις περιοχές της Ηλεκτρονικής Προσβασιμότητας, Σχεδίασης για Όλους και Καθολικής Πρόσβασης, των Ευφυών Αλληλεπιδραστικών Περιβαλλόντων, των προσβάσιμων διαδικτυακών κοινοτήτων, της αλληλεπίδρασης σε ευφυή παιχνίδια και της εκμάθησης μέσω παιχνιδιού.  Τα ερευνητικά αποτελέσματα συμπεριλαμβάνουν μεθόδους αρχιτεκτονικές εργαλεία και πρωτότυπα συστήματα σε ποικίλους τομείς της καθημερινής ζωής.

• Παράδειγμα ανάπτυξης και διάθεσης συστημάτων στον τομέα του πολιτισμού αποτελεί η πρωτοποριακή έκθεση έξυπνων αλληλεπιδραστικών εκθεμάτων «Μακεδονία από τις ψηφίδες στα pixels» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (http://www.makedonopixels.org/).

Το εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων του Κέντρου Πολιτισμικής Πληροφορικής έχει προσφέρει υπηρεσίες και έχει αναπτύξει συνεργασίες με τους παρακάτω φορείς:

• Υπουργείο Πολιτισμού
• Γερμανικό Εθνικό Μουσείο Νυρεμβέργης
• Γερμανικό Μουσείο – Μόναχο
• Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων- Θεσσαλονίκη
• Ίδρυμα Όρους Σινά – Αθήνα
• Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου
• Πατριαρχείο Αλεξανδρείας
• Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
• Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης – Αθήνα
• Ινστιτούτο Μουσειακής Έρευνας- Βερολίνο
• Δήμος Ηρακλείου
• Περιφέρεια Κρήτης

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του εργαστηρίου μας εδω.